گل و گیاه ظرافت

عدس گياهي خوراكي از خانواده حبوبات است كه از قديم الايام در منطقه مديترانه مي رويده است. عدس به خاطر شكل لنز خود به خوبي شناخته شده است. اگرچه عدس يك غذاي اصلي رايج در كشورهايي مانند تركيه، سوريه، اردن، مراكش و تونس است، ولي امروزه بيشترين توليد عدس در كانادا است. گزارش شده است كه دانه هايي در مقبره هاي مصري از سلسله دوازدهم (۲۴۰۰ قبل از ميلاد) يافت شده است. عدس مانند لوبيا خشك بيشتر كشت مي شود. بنابراين، براي خشك كردن غلاف ها بايد يك دوره ۲ تا ۳ هفته اي هواي خشك آفتابي در زمان برداشت وجود داشته باشد. از غلاف هاي نابالغ جوان ممكن است به عنوان سبزي استفاده شود. دانه هاي خشك بالغ يك ماده مورد علاقه در سوپ ها و خورش ها هستند.

گياه عدس يكساله به ارتفاع ۱۲ تا ۱۸ اينچ، كم ارتفاع، بوته اي، ضعيف قائم تا نيمه انگور است كه ظاهر كلي ماشك دارد. داراي بسياري از شاخه هاي نرم و كرك دار با برگ هاي مركب پينه اي و برگچه هاي بيضي شكل متعدد است. گلها سفيد، ياسي يا آبي كم رنگ هستند. غلاف هاي پهن و صاف تنها يك دوم اينچ طول دارند. هر غلاف داراي دو دانه است كه نازك، عدسي شكل، معمولاً كوچكتر از دانه نخودي و داراي رنگ هاي مختلف از جمله قهوه اي و زرد هستند. يك بوش بذر عدس حدود ۶۰ پوند وزن دارد و يك پوند حاوي ۶۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ دانه است. عدس بيشتر با شرايط خشكسالي سازگار است.

انواع مختلف عدس

عدس ها اغلب بر اساس رنگشان دسته بندي مي شوند كه مي تواند از زرد و قرمز تا سبز، قهوه اي يا سياه متغير باشد. در اينجا برخي از رايج ترين انواع عدس آورده شده است:

قهوه اي: اينها پر مصرف ترين نوع هستند. آنها طعمي خاكي دارند، در هنگام پخت به خوبي شكل خود را حفظ مي كنند و در خورش ها و سوپ ها عالي هستند.

پوي (Puy): اينها از منطقه فرانسوي Le Puy مي آيند. آنها از نظر رنگ مشابه هستند اما تقريباً يك سوم اندازه عدس سبز هستند و طعم فلفلي دارند.

سبز: اينها مي توانند اندازه متفاوتي داشته باشند و معمولاً در دستور العمل هايي كه عدس پوي دارند، جايگزين ارزان تري هستند.

زرد و قرمز: اين عدس ها شكافته شده و سريع پخته مي شوند. آنها براي تهيه دال عالي هستند و طعمي شيرين و آجيلي دارند.

بلوگا (Beluga): اينها عدس هاي سياه ريز هستند كه تقريباً شبيه خاويار هستند. آنها يك پايه عالي براي سالادهاي گرم هستند.

خواص

آنچه كه در مورد عدس اغلب ناديده گرفته مي شوداين است كه راهي ارزان براي دريافت طيف گسترده اي از مواد مغذي است. عدس منبع خوبي از پروتئين، ويتامين B، فيبر گياهي، فولات، آهن، فسفر، آهن، منيزيم، پتاسيم و روي است. عدس از بيش از ۲۵ درصد پروتئين تشكيل شده است كه آن را به يك جايگزين عالي براي گوشت تبديل مي كند. آنها همچنين منبع عالي آهن هستند، يك ماده معدني كه گاهي اوقات در رژيم هاي گياهخواري كمبود دارد. پروتئين اصلي آن گلوبولين است. فولات به كاهش سطح هموسيستئين كمك مي كند، اسيد آمينه اي كه محصول واسطه اي در فرآيند متابوليك مهمي به نام چرخه متيلاسيون است. چرخه متيلاسيون نقش مهمي در بسياري از فرآيندهاي بدن مانند سم زدايي و عملكرد مغز ايفا مي كند. منيزيم جريان خون، اكسيژن و مواد مغذي را در سراسر بدن بهبود مي بخشد.

اگرچه انواع مختلف عدس ممكن است كمي از نظر محتواي مغذي متفاوت باشد، ۱ فنجان (۱۹۸ گرم) عدس پخته شده به طور كلي موارد زير را ارائه مي دهد. عدس سرشار از فيبر است كه از حركات منظم روده و رشد باكتري هاي سالم روده حمايت مي كند. خوردن عدس مي تواند وزن مدفوع شما را افزايش دهد و عملكرد كلي روده شما را بهبود بخشد. علاوه بر اين، عدس حاوي طيف گسترده اي از تركيبات گياهي مفيد به نام فيتوكميكال است كه بسياري از آنها در برابر بيماري هاي مزمن مانند بيماري قلبي و ديابت نوع ۲ محافظت مي كنند.

پلي فنول هاي (Polyphenols) موجود در عدس ممكن است فوايد سلامتي قدرتمندي داشته باشند. عدس سرشار از پلي فنول ها (دسته اي از فيتوكميكال هاي تقويت كننده سلامت) است. برخي از پلي فنل هاي موجود در عدس، مانند پروسيانيدين و فلاوانول ها، داراي اثرات آنتي اكسيداني قوي، ضد التهابي و محافظت كننده عصبي هستند. هنگامي كه در آزمايشگاه آزمايش شد، پلي فنول هاي موجود در عدس قادر به توقف رشد سلول هاي سرطاني، به ويژه در سلول هاي سرطاني پوست بودند. يك مطالعه روي حيوانات نشان داد كه مصرف عدس به كاهش سطح قند خون كمك مي كند و مزاياي آن فقط به دليل محتواي كربوهيدرات، پروتئين يا چربي نيست. همچنين شايان ذكر است كه به نظر نمي رسد پلي فنول هاي موجود در عدس پس از پختن خواص سلامتي خود را از دست بدهند.

مقدار بالاي فيبر موجود در عدس باعث حفظ سطح كلسترول و قند خون در بدن مي شود. عدس همچنين با تامين مقادير قابل توجهي فولات و منيزيم به سلامت قلب كمك مي كند. فيبر موجود در عدس از نوع محلول و نامحلول است. فيبر محلول يك ماده ژل مانند در دستگاه گوارش تشكيل مي دهد تا صفرا را به دام بياندازد. تحقيقات نشان داده است كه فيبر نامحلول به افزايش تشكيل مدفوع و جلوگيري از اختلالات گوارشي مانند يبوست و سندرم روده تحريك پذير كمك مي كند. عدس همچنين براي افزايش انرژي با تامين مجدد آهن در بدن شناخته شده است. ضماد تهيه شده از دانه عدس براي درمان بيماري هاي پوستي شناخته شده است.

براي خريد بذر عدس و ساير انواع بذر حبوبات به فروشگاه بذر ظرافت (https://zerafat.com) مراجعه فرماييد.